Een gezond mens die gevarieerd kan eten hoeft normaliter geen beroep te doen op aanvullingen in de vorm van een vitamine en mineralen supplement. Onze voeding is immers al verrijkt met diverse vitamines en mineralen, hetzij uit de organische, natuurlijke bron, hetzij door toevoeging van synthetische vitamines en mineralen door de fabrikanten.
Dus als je de ‘Schijf van Vijf‘ kunt aanhouden, is de kans erg klein op een tekort aan vitamines en mineralen. Uitzondering zijn vegetariërs en veganisten, zij dienen zorg te dragen voor adequate vlees- en vis vervangers door bijvoorbeeld meer noten, zaden, diverse soorten granen, tofu, kruiden en paddenstoelen te consumeren.
In de literatuur wordt vaak gesproken over een ‘minimale dosering‘. Deze dosering is het minimale wat een (gezond) lichaam dagelijks nodig heeft om alle belangrijke functies te kunnen vervullen. Deze dosering verschilt uiteraard per individu en per situatie.
Kortom, als je gezond en gevarieerd eet en je geen (chronische) ziekte, (ernstige) voedsel allergieën of voedingsintolerantie hebt, is het nemen van een aanvullend supplement overbodig.
Echter, voor mensen die (chronisch) ziek zijn of een beperkt voedingspatroon/dieet hebben door hun ziekte (zoals ik) is een aanvullende suppletie met vitamines en mineralen vaak geen overbodige luxe. Door de ziekte kunnen er op termijn tekorten ontstaan aan essentiële basisstoffen en dan is het wel verstandig te overwegen om een kwalitatief supplement te kiezen.
Via bloedonderzoek kunnen eventuele tekorten uitgesloten of bevestigd worden. Maar inmiddels weten we dat bloedserumwaardes aan vitamines en mineralen niet altijd een juiste afspiegeling zijn van de functionaliteit op celniveau. De vitamines en mineralen die er in het bloed worden gemeten zeggen alleen iets over de hoeveelheid aan stoffen die er beschikbaar zijn in ons bloed voor opname, maar of de stoffen ook daadwerkelijk kunnen worden opgenomen is afhankelijk van allerlei complexe, biochemische processen in het lichaam en dit is in de meeste gevallen (nog) niet te meten via de reguliere bloedtesten.
Zo had ik altijd erg hoge bloedserumwaardes aan o.a. vitamine B6, B11 en B12, terwijl achteraf is gebleken dat mijn lichaam B11 en B12 dus niet kan verwerken. Er waren dus wel voldoende vitamines in mijn bloedbaan aanwezig, maar door mijn ziektes konden ze niet effectief getransporteerd worden tot in de cel en daardoor zijn ze gaan stapelen in het bloed met als gevolg dat ik op celniveau ernstige tekorten leed.
Aangezien we nog maar weinig intracellulaire testen kunnen uitvoeren, is het dus kunst om die gulden middenweg te vinden wanneer je begint met suppletie. Hieronder geef ik je graag wat belangrijke tips en adviezen geven.
Opbouwen
Wanneer er sprake is van tekorten, dan kun je besluiten om een kwalitatief supplement te gaan gebruiken. Dat kan een multi supplement zijn, waar zowel de vitamines als de mineralen in verwerkt zitten, of je kiest voor enkelvoudige supplementen.
Wanneer een lichaam langdurig tekorten heeft geleden is het uitermate belangrijk dat je voorzichtig opbouwt. Gelijk hoge doseringen inzetten kan een averechts effect hebben omdat je het lichaam gaat voorzien van stoffen die het langere tijd niet meer heeft gekregen. Er dient dus een periode van gewenning plaats te vinden. Ik refereer zelf altijd naar het zogenaamde ‘refeeding syndrome’. Bij het refeeding syndroom krijgt je hormonale en metabole stoornissen, doordat je via (par)enterale voeding ineens grote hoeveelheden calorieën of koolhydraten krijgt na een langdurige periode waarin u niet of nauwelijks bent gevoed. De gevolgen zijn ernstige en mogelijk fatale verschuivingen in vocht- en elektrolytenbalans.
En dit geldt dus ook als je langdurig (ernstige) tekorten aan essentiële basisstoffen hebt en je het lichaam niet de kans geeft om langzaam te wennen aan de stoffen. Je biochemische processen worden volledig op de kop gegooid als je plots hoge doseringen gaan consumeren.
Door mij te gaan verdiepen in de biochemie ben ik er dus achter gekomen dat het van groot belang is om het lichaam rustig en gedoseerd te voorzien van de stoffen die het mist. En de allerbeste en meest natuurlijke manier is natuurlijk vanuit de voeding. Maar sommige mensen, zoals ik, kunnen door hun ziekte voeding niet goed verdragen of omzetten in biologisch actieve vormen en zijn dus min of meer afhankelijk van suppletie.
Opbouwen kun je dus het beste doen door:
- beginnen met lage doseringen wanneer er een tekort wordt vermoed
- de dagdosering stapsgewijs opbouwen door iedere week de dosering iets te verhogen of door een nieuw supplement toe te voegen
- niet meer dan 3 separate supplementen tegelijk starten zodat je in geval van bijwerkingen sneller kunt aftasten welk supplement de bijwerking veroorzaakt
Ervaar je bijwerkingen, zoals hoofdpijn, onrustig gevoel, angst- of paniekaanvallen, bloeddrukschommelingen, toename van pijn, zweten, grieperig gevoel, huiduitslag, hyperactiviteit, brain fog, duizeligheid, tintelingen, nervositeit, agressiviteit of depressie, stop dan met de supplementen gedurende 7 dagen of verlaag terug naar de vorige dosis en wacht weer minimaal 7 dagen eer je verhoogt of een nieuw supplement toevoegt.
Zie de bijwerkingen niet altijd als een positief teken! Meestal zijn het alarmsignalen van je lichaam dat aangeeft moeite te hebben met de verwerking van de nieuwe stoffen en dan is het beter om een stapje terug te doen en het lichaam weer de kans geven om te herstellen en te wennen. Haastige spoed is zelden goed, zeker als je met complexe biochemische mechanismes te maken hebt. Raadpleeg een arts of specialist als de bijwerkingen ernstig zijn of niet weggaan nadat je bent gestopt!
Als je geen nadelige bijwerkingen ervaart bij het opbouwen van de supplementen kun je doorgaan totdat je het gewenst effect of doel hebt behaald. Blijf nooit hoge doseringen nemen als daar geen indicatie toe is!
Meestal is het advies om niet langer dan 3 maanden hoge doseringen te nemen en daarna af te bouwen en kijken hoe het lichaam reageert. Als de tekorten zijn aangevuld, is suppletie met hoge doseringen overbodig en soms dus gevaarlijk.
Multicomplex of Enkelvoudige vitamines en mineralen
Ongeacht wat je voorkeur heeft, als je kiest voor een supplement, kies er dan een met niet meer dan 100% aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH/RI). Vanuit de basis kun je altijd verder opbouwen.
Het advies bij klachten is direct te stoppen met suppleren. Het zoeken naar de ‘oorzaak’ van deze klachten vraagt enige deskundigheid. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van receptor problemen (o.a. als gevolg van auto-immuunreacties). Dit is helaas nooit van te voren te voorspellen, maar als je dus bijwerkingen ervaart is het verstandig om te stoppen, tenzij je onder controle van een (huis-)arts staat vanwege tekorten, dan dien je dit eerst te overleggen.
Kies je liever voor enkelvoudige supplementen, kijk dan ook naar het percentage aan werkzame stof. De meeste enkelvoudige supplementen bevatten doseringen vele malen hoger dan 100% ADH/RI en dat is voor mij ook de reden waarom ik ze vermijd. Dan moet je al een tablet of capsule gaan verdelen in kleinere hoeveelheden en dat heb ik zelf ruim een half jaar gedaan, maar je hebt er een dagtaak aan en het kost ook nog eens handen vol geld als je alles separaat moet kopen.
Tot slot
Ongeacht wat je besluit om te doen, doe het met je verstand en luister daarbij heel goed naar de signalen die je lichaam geeft op het moment dat je een supplement gaat gebruiken. De zogenaamde ‘beginsverergering’ kan een alarmsignaal zijn en dat dien je niet te verwaarlozen.
Zoek deskundige hulp en begeleiding indien er sprake is van ernstige tekorten, maar waak ervoor dat je niet van het ene supplement in het andere valt. Een lichaam dat ziek is heeft tijd nodig om weer te kunnen helen en ons complexe biochemische systeem bezit best heel wat trucjes en technieken om je daarbij te helpen. Het antwoord op je klachten ligt niet altijd in het nemen van diverse supplementen. Supplementen dienen als aanvulling, niet als vervanging.
Je lichaam is je allerbeste raadgever en graadmeter tijdens het herstel. Veel mensen kampen met onverklaarbare bijwerkingen door het nemen van verschillende supplementen, zeker in hogere doseringen gedurende langere tijd. Ze knappen niet op, ondanks alle aanvullingen. Wees daarom alert en lees je vooral heel goed in voordat je zomaar ergens mee begint. En vertrouw ook niet altijd op alle remedies, diëten, detox-kuren en succes verhalen die je massaal kunt vinden op internet. Staar je niet blind op dit soort informatie maar haal je kennis en wijsheid uit de wetenschappelijke en medische literatuur. Wat voor de een helend kan werken, is voor de ander vergif. Geen enkel lichaam is hetzelfde en daarmee bestaan er dus ook geen protocollen voor genezing, het is altijd een individueel proces met constant bijsturen.
Ik heb het allemaal zelf moeten uitzoeken, mij heeft nooit iemand gewaarschuwd of van adequate informatie voorzien. Mijn leerschool was een keiharde leerschool, maar ik deel hem graag met jullie in de hoop dat ik onschuldige mensen hiermee ellende en ziekte kan besparen…
Aanbevolen Literatuur