Vitamine B6 Vergiftiging

Op 19/05/2018 heb ik contact gehad met het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde over mijn bevindingen uit de medische literatuur rondom mogelijke oorzaken van pyridoxine vergiftiging en dan met name bij mensen die geen hoge doseringen synthetische pyridoxine hebben genomen. Op hun verzoek heb ik toen een manuscript opgesteld met mijn eigen medisch verleden en de bevindingen die ik heb kunnen achterhalen uit de medische literatuur en dit ter beoordeling bij hun ingediend. Helaas is mijn manuscript vandaag 27/06/2018 afgewezen maar daarmee heb ik wel het recht gekregen om het hier op mijn website met jullie te delen, dat doe ik vandaag dan ook. Ik heb het opgesteld vanuit algemeen perspectief, dat was ook de bedoeling, maar het verhaal dat je hier leest is dus mijn eigen verhaal en mijn eigen medische verleden en mijn eigen bevindingen tot dusverre.

ABSTRACT

De meest gehanteerde theorie onder de medici over pyridoxine (vitamine B6) vergiftiging is dat deze vorm van vergiftiging enkel zou optreden bij inname van hoge doseringen (>100 mg per dag) aan vitamine B6 en dat het staken in de meeste gevallen zal leiden tot genezing. B6 vergiftiging echter, is soms complexer dan de theorie ons laat geloven en niet iedere patiënt zal opknappen na het staken van B6. Sterker nog, er zijn patiënten die juist zieker worden omdat de onderliggende oorzaak niet onderzocht en dus niet behandeld wordt. En dat is dus ook het doel van mijn betoog, als patiënt zijnde, om medici alert maken op de complexiteit van pyridoxine vergiftiging en daarmee tevens een revisie van de heersende theorie in de hoop dat patiënten eerder gediagnosticeerd, behandeld, onderzocht en opgevolgd worden.

INLEIDING

Een vrouw van 45 jaar, getroffen door een chronisch pyridoxine (vitamine B6) intoxicatie met bloedwaarde van >2200 nmol/l bij een maximale veilige bovengrens van 200 nmol/l.
Suppletie bedroeg 1 multi vitamine per dag, gevarieerde doseringen pyridoxine HCI tussen 5mg en 25mg. Geen suppletie B-complexen.

Na de diagnose chronische pyridoxine vergiftiging was het advies om te stoppen met inname synthetische pyridoxine. Wat daarop volgden waren een ontgiftingsfase (detox), verergering van de reeds bestaande neurologische klachten en zelfs nieuwe neurologische klachten. De suggestie dat staken van inname vitamine B6 leidt tot vermindering of zelf verdwijnen van de klachten, is hiermee naar mijn mening dus ontkracht.

Omdat de neurologische klachten erger werden, patiënte met veel vragen in het ongewisse bleef en niet verder opgevolgd werd, heeft patiënte haar complete medisch dossier opgevraagd bij het ziekenhuis, waar uit documenten van de MDL-afdeling in 2015 al bleek dat bloedwaardes vitamine B6, B12 en B11 (foliumzuur) te hoog te waren:

B6 >1052 nmol/l
B12 >1000 nmol/l
B11 >45 nmol/l

Adviesbrief vanuit ziekenhuis naar de huisarts was om na 6 maanden nogmaals bloed te prikken, dat is dus niet gebeurd.

ZIEKTEGESCHIEDENIS

Gediagnosticeerd met autisme spectrum stoornis, geboren met een verteringsproblematiek geconstateerd door kinderarts ziekenhuis paar weken na de geboorte, waardoor beperkt in voedselinname, diverse allergieën en leefstijl als vegetariër.

Altijd maag- en darmproblemen gehad en na de eerste endoscopie rond 25e levensjaar de diagnose antrum gastritis, waarna de diagnose osmotische diarree met eiwit- en vetverlies, Alpha-1-antitrypsine in bloed en ontlasting bij een ontlastingsonderzoek en uiteindelijk nog de diagnose functionele dyspepsie en IBS na 2 endoscopieën, maagontledigings- en slokdarmonderzoek met jaren Omeprazol 40 – 80mg als behandeling. Genoemde diagnoses vloeien voort vanuit verschillende disciplines (afdelingen) verspreid over jaren.

In 2005 diagnose Fibromyalgie en Chronisch Vermoeidheidssyndroom vanwege aanhoudende spier- en gewrichtsklachten en extreme vermoeidheid. Diagnose Fibromyalgie door reumatoloog, diagnose CVS door huisarts.

Sedert 2012 toenemende pijnklachten vanuit de schouderbladen uitstralend naar schouders en armen. Geen diagnose kunnen stellen en geen afwijkingen geconstateerd door orthopedie.

Sinds 2016 uitbreiding pijnklachten vanuit schouderbladen nu naar beide armen en handen. Tintelingen, gevoelloosheid en prikkelingen in bovenste ledematen. Pijn in duimgewrichten en enkelgewrichten. Tevens pijn langs dorsale wervelkolom. Kan armen niet meer bovenwaarts strekken. Ergotherapie en fysiotherapie bieden geen verbetering en neurologische klachten verergeren zonder oorzaak te kunnen achterhalen.

Omdat ergo- en fysiotherapie geen verbetering gaven is patiënte in februari 2017 doorverwezen naar reumatoloog voor uitsluiting ontstekingsreuma. In bloed geen ontstekingsbeeld gevonden en conclusie reumatoloog is chronisch pijnsyndroom.

Neurologische klachten breiden zich steeds verder uit, nu ook richting onderste ledematen en voeten. Verwardheid, dysartrie, diplopie, concentratiestoornissen, coördinatiestoornissen en verlies kracht in ledematen, zenuwpijn, tintelingen en prikkelingen in ledematen en handen en voeten.

In mei 2017 werd patiënte gezien door orthopeed waar de diagnose scapula dyskinesie aan beide schouderbladen wordt vastgesteld. Echter geen verklaring voor overige neurologische klachten dus orthopeed stuurt patiënte door naar neurologie voor MRI van de nekregio ter uitsluiting nekhernia of kanaalstenose.

Neurologisch onderzoek laat licht krachtverlies in pinken zien maar voor de rest worden er geen noemenswaardige afwijkingen gezien. Er wordt geen bloed onderzocht maar wel een MRI van de nek (C1 – T1) gemaakt. Geen noemenswaardige afwijkingen op MRI te zien en patiënte wordt geadviseerd te gaan revalideren. Antwoord op steeds erger wordende neurologische klachten krijgt ze niet. Diagnose is pseudo radiculair pijnsyndroom zonder oorzaak.

Patiënte weigert revalidatie omdat ze eerst de oorzaak van haar neurologische klachten wilt achterhalen. Ziekenhuis sluit echter het dossier en patiënte doet beroep op second opinion in ander ziekenhuis.

In juli 2017 wordt in dat ziekenhuis patiënte gezien en gehoord en worden er 7 buisje bloed afgenomen om alle mogelijke oorzaken van haar neurologische klachten te achterhalen. Uitkomst zijn extreem hoge serumwaardes vitamine B6 (>2200 nmol/l) en B12 (>1000 nmol/). Hiermee is de diagnose dus bevestigd dat patiënte neuropathie heeft ten gevolge van langdurige blootstelling hoge waardes pyridoxine.

BESCHOUWING

1: Pyridoxine intoxicatie als gevolg van chronische maag- en darmproblematiek?

Zoals eerder geschreven heeft patiënte altijd maag- en darmproblemen gehad en na de eerste endoscopie rond 25e levensjaar de diagnose antrum gastritis, waarna de diagnose osmotische diarree met eiwit- en vetverlies, Alpha-1-antitrypsine in bloed en ontlasting bij een ontlastingsonderzoek en uiteindelijk nog de diagnose functionele dyspepsie en IBS na 2 endoscopieën, maagontledigings- en slokdarmonderzoek met jaren Omeprazol 40 – 80mg als behandeling. Genoemde diagnoses vloeien voort vanuit verschillende disciplines (afdelingen) verspreid over jaren.

Het feit dat er eiwit- en vetverlies in ontlasting zat (bij een pH-waarde ontlasting van 8.5) en een verhoogde waarde van Alpha-1-antitrypsine in serum en ontlasting, had aanleiding mogen zijn voor gerichter en verder onderzoek maar is nooit gebeurd.

Aangezien er al op jonge leeftijd sprake was van maagslijmvliesontsteking zonder oorzaak (geen Helicobacter Pylori, geen Giardia) en tot 2 keer toe een maagzweer gevonden is op latere leeftijd zonder oorzaak, is de vraag of wellicht een groot aandeel van de intoxicatie te vinden is in de chronische maag- en darmproblematiek?

Er heeft geen onderzoek plaatsgevonden naar de Intrinsieke Factor of Haptocorrine. In de medische literatuur is te lezen dat chronische maag- en darmproblemen een van de oorzaken kan zijn dat het lichaam voedingsstoffen (waaronder vitamines) niet kan omzetten en transporteren naar de cellen. Belangrijke proteïnes die gepaard gaat met het metabolisme van bijvoorbeeld vitamine B12 zijn de Intrinsieke Factor (Intrinsic Factor) en Haptocorrine.

Als het lichaam niet in staat is om synthetische inactieve cobalamine om te zetten in actieve methyl-, adenosyl- en hydroxocobalamine, dan is de kans reëel dat er nauwelijks actief B12 de cellen heeft kunnen bereiken en daarmee ook een mogelijke verklaring voor het accumuleren van B12 in het serum.

Aangezien de bloedserumwaarde B12 altijd binnen, zo niet zelfs boven, de referentiewaarde lag, is men er van uit gegaan dat er geen tekort kan zijn aan B12 en is er geen Holo-TC test uitgevoerd. Een Holo-TC test meet enkel de actieve vorm van cobalamine die gekoppeld is aan het transcobalamine II transporteiwit (TC II). Hoge B12 bloedserumwaarde zeggen niks over de actieve cobalamine in de cellen en zodoende heeft men bij patiënte dus ook nooit verder onderzoek gepleegd.

Daar vitamine B6, B12 en B11 zeer nauw met elkaar samenwerken en zijn zelfs afhankelijk zijn van elkaar in het complete metabolisme proces, is er een mogelijkheid dat daar een reden te vinden valt voor de B6 intoxicatie. En dan betreft het een B6 intoxicatie als gevolg van een B12 deficiënt (wat gezien de maag- en darmproblemen en vegetarische levensstijl erg goed mogelijk is) wat weer tot gevolg heeft dat B6 en B11 zijn gaan accumuleren in weefsel, organen en bloedbaan.

2: Pyridoxine intoxicatie als gevolg van metabolisme B6 deficiënt?

De chemische naam van vitamine B6 is pyridoxine. In supplementen zit meestal (inactieve) pyridoxine (PN) gekoppeld aan chloride: pyridoxine hydrochloride (oftewel pyridoxine HCI). Van deze laatste is bekend in de literatuur dat (hoge) inname kan leiden tot irreversibele neuropathie. Helaas is het ook de goedkoopste synthetische vorm van B6 en wordt dus om die reden door de fabrikanten massaal in de supplementen gestopt.

Alleen de actieve vorm van pyridoxine (PN), genaamd pyridoxal-5-fosfaat (PLP), kan het celplasma bereiken. De overige vormen worden in de lever, na fosforylering, omgezet in pyridoxine-5-fosfaat (PNP) en pyridoxamine-5-fosfaat (PMP) die vervolgens worden opgeslagen.

Vitamine B6 is betrokken bij enorm veel processen in het lichaam, waaronder het omzetten en verwerken van aminozuren en neurotransmitters en werkt nauw samen met alle overige B-vitamines. Als het lichaam niet in staat is om inactieve pyridoxine (PN) om te zetten in actieve pyridoxal-5-fosfaat (PNP), dan ontstaat er een disbalans in de complete keten van het metabolisme.

Wil men de daadwerkelijke actieve pyridoxal-5-fosfaat (PLP) kunnen meten, dan dient men dit te doen in de rode bloedcellen. Afwijkingen op hematologisch gebied kunnen dan ook een aanknopingspunt zijn bij het zoeken naar de oorzaak van pyridoxine intoxicatie. Maar niet iedere patiënt met een pyridoxine intoxicatie vertoont significante afwijkingen in het bloedbeeld.

3: Pyridoxine intoxicatie door gen-mutatie?

Literatuur laat zien dat er verschillende gen-mutaties zijn waardoor mensen vitamines niet kunnen omzetten en verwerken en de vitamines zich accumuleren in de bloedbaan en, met name in het geval van pyridoxine, kunnen leiden tot (ernstige) neurologische klachten.
Een van zo een gen-mutatie betreft het methyltetrahydrofolate reductase (MTHFR) enzym, te vinden op 677C>T polymorfisme en 1298A>C polymorfisme, een mutatie die schijnbaar veel voorkomt bij mensen met autisme, vandaar dat ik hem nu specifiek benoem.

Een mutatie binnen het MTHFR-enzym betekent kort gezegd dat het lichaam niet in staat is, of verminderd in staat is, om bio-actief foliumzuur 5-methyltetrathydrofolaat (5-MTHF) te vormen.
5-MTHF is nodig zodat het lichaam zelf bio-actief vitamine B12, methylcobalamine, kan maken. MTHFR heeft een kritieke positie in de cycli van de methylatie. Bij verminderde functie gaan alle cycli, die als tandwielen in elkaar overlopen, minder goed lopen. MTHFR-mutaties verhinderen ook het vermogen om glutathion te synthetiseren. Hierdoor kan er een groter verbruik van vitamine B12 ontstaan en dus mogelijk een vitamine B12-tekort. Vitamine B12-tekort kan leiden tot folaat-tekort, hierdoor kan homocysteïne stijgen maar dat wordt weer verdoezeld wanneer iemand een hoog foliumzuur (B11) in het bloedserum heeft door suppletie van vitamine B-complexen of multi vitamines.

Aangezien het om een polymorfisme gaat is de kans groot dat veel mensen deze mutatie afwijking in hun DNA hebben. MTHFR-mutaties kunnen voor komen zonder dat men klachten en of ziekten heeft, maar kunnen ook leiden tot chronische klachten en ziekten.

Een andere gen-mutatie die voor problemen kan zorgen bij het goed functioneren van vitamine B6 is Cystathionine-Beta-Synthase (CBS) enzym, te vinden op A360A polymorfisme, C699T polymorfisme, 1278T polymorfisme, N212N polymorfisme en T42N polymorfisme.
Het CBS-enzym is nodig om homocysteïne om te zetten in cystathionine. Cystathionine heeft als co-factor pyridoxal-5-fosfaat (PLP). Mutaties binnen CBS hebben invloed op enzym stabiliteit en activiteit en de binding van pyridoxal-5-fosfaat (PLP) en Haem.

CONCLUSIE

Hoewel veel patiënten vaak opknappen na het staken van hoge doseringen synthetische pyridoxine, is het niet per definitie een feit dat dit de enige oorzaak is van het ontstaan van de vergiftiging. Genetische mutaties, metabolische defecten, gastro-intestinale aandoeningen kunnen een onderliggende oorzaak zijn waarom mensen pyridoxine stapelen in hun bloedbaan.
Hoge bloedserumwaardes B6, B12, B11 zeggen niks over de daadwerkelijke functionaliteit op celniveau. Inactieve vormen van vitamines accumuleren wanneer ze niet omgezet kunnen worden naar de actieve vormen. De actieve vormen zijn de enige vormen die ook daadwerkelijk het celplasma kunnen bereiken.
Bij patiënten die niet zienderogen opknappen na het staken van pyridoxine hydrochloride dient men alert te zijn op onderliggende oorzaken. Met name als betreffende patiënt nooit hoge doseringen heeft genuttigd dient men alert te zijn en zich verder verdiepen in een onderliggende oorzaak.

LEERPUNTEN

• Volgens de medische literatuur wordt pyridoxine vergiftiging veroorzaakt door een hoge inname synthetische pyridoxine. Langdurige inname van deze vitamine kan leiden tot neurologische klachten die soms irreversibele zijn.
• Vaak wordt pyridoxine vergiftiging over het hoofd gezien omdat er niet standaard bloedcontrole plaatsvindt bij neurologisch onderzoek op vitamine B6. Aandachtspunt is om vitamine B6 standaard in een bloedonderzoek op te nemen bij neurologisch onderzoek, naast vitamine B12 en vitamine B11.
• Men gaat er nog steeds vanuit dat staken van de hoge inname van pyridoxine zal leiden tot herstel van neurologische klachten. Dit kan maanden, soms jaren duren. Maar niet alle patiënten knappen op en als een onderliggende oorzaak niet opgespoord wordt kan dit verslechtering van bestaande klachten geven.
• Er bestaat geen behandelingsprotocol voor mensen die getroffen zijn door deze vergiftiging, enkel dan het elimineren van synthetische pyridoxine. Meer aandacht voor nazorg en adequate informatie richting patiënten is wenselijk. Regelmatig bloedcontroles behoren in die nazorg te worden opgenomen totdat de patiënt stabiel is.
• Vitamine B6 werkt onherroepelijk samen met vitamine B12 en B11, dus een aandoening die te maken heeft met Transcobalamine (B12) en/of Methyltetrahydrofolate (B11) kan direct gevolgen hebben voor Pyridoxine (B6).
• Patiënten die hoge bloedserumwaardes B6, B12, B11 hebben kunnen zeker een deficiëntie hebben! B6-deficiëntie en B12-deficiëntie vertonen een gelijkwaardig neurologisch klachtenpatroon als B6-intoxicatie. Het klachtenpatroon van de patiënt dient de leidraad zijn in een onderzoek, niet de bloedserumwaardes.

Aanbevolen Literatuur